เมื่อวันที่ 27-29 กันยายน 2566 ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น จัดโครงการนวัตศิลป์อีสานแลกเปลี่ยนการทำงานร่วมกับศิลปินและสร้างเครือข่ายนักการละครหุ่นในประเทศลุ่มน้ำโขง ซึ่งเป็นการนำผลงานการแสดงหุ่นของคณะหุ่นนวัตศิลป์มอดินแดง ไปเผยแพร่ต่างประเทศและเวิร์คชอปร่วมกับศิลปินหุ่นหลากหลายพื้นที่ เพื่อหนุนเสริมภารกิจสำคัญของมหาวิทยาลัย โดยเฉพาะการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมและบริการวิชาการเพื่อสังคม โดยขยายขอบเขตไปยังชุมชนในภูมิภาคลุ่มน้ำโขง

การดำเนินงานครั้งนี้จัดขึ้นเป็นครั้งแรก โดยคณะหุ่นนวัตศิลป์มอดินแดง ได้เดินทางไปยังนครหลวงเวียงจันทน์ ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว นำทีมโดย รศ.ดร.นิยม วงศ์พงษ์คำ รองอธิการบดีฝ่ายศิลปวัฒนธรรมและเศรษฐกิจสร้างสรรค์ และมีคณาจารย์รวมถึงนักศึกษาที่เป็นสมาชิกคณะหุ่นนวัตศิลป์มอดินแดง อาทิ ผศ.พชญ อัคพราหมณ์ อ.อาทิตย์ กระจ่างศรี อ.ดร.พงศธร ยอดดำเนิน จากคณะศิลปกรรมศาสตร์ และนักศึกษาสาขาการแสดงชั้นปีที่ 3 คณะศิลปกรรมศาสตร์ กับนักศึกษาสาขาดนตรีพื้นเมืองชั้นปีที่ 1 คณะศึกษาศาสตร์ x ศิลปกรรมศาสตร์ (หลักสูตร 2 ปริญญา) ร่วมเดินทางในครั้งนี้

กิจกรรมวันแรกเป็นการต้อนรับอย่างอบอุ่นจากคณะผู้บริหารและเจ้าหน้าที่กรมศิลปะและวัฒนธรรม กระทรวงแถลงข่าว วัฒนธรรม และการท่องเที่ยว ณ โรงละครกองละครแห่งชาติ จากนั้นคณะหุ่นนวัตศิลป์มอดินแดง และคณะหุ่นกระบองลาวได้นำเสนอผลงานของแต่ละคณะ ณ แขนงละครตุ๊กตา (ละครหุ่น) โดยคณะหุ่นนวัตศิลป์มอดินแดง นำเสนอการแสดง 2 เรื่อง ได้แก่ สินไซ และ พระสุธน-นางมโนรา ในขณะที่ คณะหุ่นกระบองลาว จัดแสดง 4 เรื่อง ได้แก่ ละครหุ่นอีป๊อกเรื่องสินไซ ตอนกุมภัณฑ์ลักพาตัวนางสุมณฑา ละครหุ่นร่วมสมัยเกี่ยวกับจิตสำนึกเรื่องขยะ ละครหุ่นชาวม้ง และละครหุ่นสร้างสรรค์เรื่องบุญข้าวประดับดิน ทั้งนี้ การแสดงของทั้ง 2 คณะ มีความแตกต่างทั้งลักษณะของหุ่น รูปแบบการแสดง และมีอัตลักษณ์โดดเด่นเฉพาะ ทำให้ศิลปินได้เรียนรู้วิธีการแสดงของแต่ละคณะ นับเป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในขั้นต้น

จากนั้นในช่วงบ่ายของวันเดียวกัน มีกิจกรรมสร้างการแสดงหุ่นชุดใหม่ร่วมกัน โดยใช้บทเพลง “ปู่จัน” ของคำพู ทะวีวัน เป็นแกนหลักในการสร้างเรื่องและการแสดง โดยการแสดงหุ่นที่เกิดขึ้นใหม่นี้มีชื่อว่า “ความฝันของปู่จัน – ย่าจัน” อันเป็นการทดลองผสานหุ่นและนักเชิดหุ่นของสองคณะเข้าไว้ด้วยกัน เป็นการร่วมงานกันครั้งแรกของศิลปินนักละครหุ่นมืออาชีพจาก สปป.ลาว และนักเชิดหุ่นมือสมัครเล่นจากมหาวิทยาลัยขอนแก่น ทั้งนี้ การแสดงถูกออกแบบและฝึกซ้อมด้วยระยะเวลาเพียง 30 นาที อันเป็นการสะท้อนให้เห็นถึงความเป็นมืออาชีพและการทำงานร่วมกันได้เป็นอย่างดี

การดำเนินโครงการวันที่สอง คณะหุ่นทั้ง 2 ประเทศ ได้ออกแสดง ณ โรงเรียนมัธยมสมบูรณ์ฟ้าสีคราม มีเด็กนักเรียนระดับชั้นอนุบาลสามจนถึงมัธยมศึกษาตอนต้นเข้าร่วมชมจำนวนมาก และได้รับการตอบรับจากผู้ชมเป็นอย่างล้นหลาม จากนั้นได้ไปจัดการแสดงที่วิทยาลัยศิลปะศึกษา โดยทางวิทยาลัยฯ ได้ร่วมนำเสนอผลงานการแสดง “ฟ้อนเต้ย” อันเป็นการแสดงนาฏศิลป์ที่เสนออัตลักษณ์ของการฟ้อนแบบลาวได้อย่างงดงาม และในช่วงค่ำ คณะหุ่นนวัตศิลป์มอดินแดง ได้เข้าชมการแสดงและแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับคณะหุ่นข้าวเหนียวลาว ณ โรงละครเล็ก สมาคมฝรั่งเศสประจำ สปป.ลาว

กิจกรรมในวันสุดท้ายของโครงการ คณะหุ่นนวัตศิลป์มอดินแดง ได้นำเสนอการแสดง ณ โรงละครใหญ่ วิทยาลัยศิลปะแห่งชาติ และเปิดเวทีนำเสนอผลงานการแสดงหุ่น ณ แขนงละครลำ กองละครแห่งชาติ โดยหลังเสร็จสิ้นการแสดง คณะทำงานทั้งสองประเทศ ได้เปิดวงเสวนาแลกเปลี่ยนมุมมอง และสะท้อนการทำงานการแสดงหุ่น ตลอดจนงานด้านศิลปะการแสดงของทั้งสองประเทศ เพื่อพัฒนาสู่การสร้างเครือข่ายและผสานความร่วมมือของศิลปิน – นักการละครหุ่นของ สปป.ลาว ณ นครหลวงเวียงจันทน์ กับคณะหุ่นนวัตศิลป์มอดินแดง โดยมีเป้าหมายสำคัญคือ การร่วมมือกันจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนาศิลปะการแสดงหุ่นตลอดจนการแสดงอื่น ๆ อาทิ ละครลำ (หมอลำ) ละครเว้า (ละครเวที) และดนตรีพื้นเมือง ของทั้งสองประเทศร่วมกันต่อไปในอนาคต

สามารถชมภาพและวิดีทัศน์เพิ่มเติมได้ที่ https://kku.world/5ampx