มลฤดี พรหมจักร (ขับลำท้องถิ่น)

นางมลฤดี พรหมจักร เดิมชื่อ อินทหวา พรหมจักร เกิดเมื่อปีพุทธศักราช 2497 ปีมะเมียบ้านนาคำตำบลฟ้าฮ่วน อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี บิดาเป็นนักบวช ส่วนมารดาประกอบอาชีพทำนาเมื่อสำเร็จการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ก็ได้ช่วยครอบครัวทำไร่ทำนา และเลี้ยงวัวเลี้ยงควายตามวิถีของเด็กชนบทที่ไม่ได้เข้าศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น แต่ในความที่ชื่นชอบในหมอลำ ซึ่งเป็นสื่อพื้นบ้านที่สามารถรับฟังได้ทางสื่อวิทยุในสมัยนั้น โดยเฉพาะอิทธิพลของคนางค์ คุณไชย และฉวีวรรณ ดำเนินทำให้มีความใฝ่ฝันที่ยากจะเป็นหมอลำบ้าง จึงฝึกฝนการลำด้วยตนเองจากการฟังหมอลำทางวิทยุ

จนเมื่อหมอลำสมพงษ์ (ไม่ทราบนามสกุล) ซึ่งเป็นหมอลำในหมู่บ้าน คิดจะตั้งคณะหมอลำเพราะเห็นว่ามีหนุ่มสาวในหมู่บ้านหลายคนมีน้ำเสียงดี รวมถึงมลฤดี พรหมจักร หลังจากตั้งคณะจึงได้เชิญหมอลำคำนึง(ไม่ทราบนามสกุล) มาช่วยสอนให้ ซึ่งถือเป็นครูคนแรกของหมอลพมลฤดี ได้พัฒนาทักษะในการลำจนเป็นที่น่าพอใจของครูจึงได้รับบทแสดงเป็นเรื่องแรก คือ เรื่อง “ นางในโรงแก้ว” และได้รับบทนางเอกประจำคณะ “ สมพงษ์ศิลป์” เมื่ออายุได้ 16 ปี จนถึงอายุ 27 ปี คณะสมพงษ์ศิลป์ ก็ได้แยกคณะเพราะต่างคนต่างมีครอบครัว หลังจากนั้นหมอลำมลฤดีจึงได้ออกแสดงกับคณะต่างๆ เรื่อยมาจนกระทั่งอาจารย์สมาน (ไม่ทราบนามสกุล) แห่ง บ้านนาแวง ตำบลนาแวง อำเภอเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี ได้มาเห็นฝีมือจึงได้นำตัวไปฝากกับคณะหมอลำทองลำ เพ็งดี ซึ่งอยู่ในช่วงขาลง แต่มลฤดีก็ได้รวมกับคณะของทองคำ เพ็งดี และ ฉวีวรรณ ดำเนิน ฟันฝ่าอุปสรรคจนสามารถมีโอกาสนำกลอนลำที่ตนเองแต่งขึ้นเป็นครั้งแรกจากคำแนะนำของทองคำ เพ็งดี บันทึกเสียงในสังกัดบริษัทเสียงสยาม ในรูปแบบการลำภูไท ในชุด “ สาวนักเรียนตำตอจนได้รับการตอบรับเป็นอย่างดีจากมหาชนผู้รับฟัง ทำให้ชื่อเสียงของมลฤดี พรหมจักร เป็นที่รู้จักนับตั้งแต่นั้นจนถึงปัจจุบัน และโอกาสบันทึกเสียงอีกหลายชุดทั้งลำภูไท ลำผญาย่อย ลำตังหวาย ลำคอนสะหวัน ฯลฯ จึงนับว่าเป็นศิลปินอีสานที่มีความสามารถในการขับลำท้องถิ่นและเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นได้เป็นอย่างดี

นางมลฤดี พรหมจักร จึงได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินมรดกอีสาน สาขาศิลปะการแสดง (ขับลำท้องถิ่น) ประจำปีพุทธศักราช 2550 จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น