สุรสีห์ ผาธรรม
เกิดเมื่อวันที่ 17 มีนาคม พุทธศักราช2491 ที่ อำเภอ พิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี สำเร็จการศึกษาชั้นต้นที่โรงเรียนเขื่องในเจริญราษฎร์ อำเภอเขื่องใน ระดับมัธยมปลายที่โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ในปีพุทธศักราช 2540 สำเร็จการศึกระดับอุดมศึกษาคณะนิเทศศาสตร์ (ภาพยนตร์ โฆษณา ) จาก ม.สุโขทัยธรรมมาธิราช ในวัยเด็กชอบดูหนังเป็นชีวิตจิตใจ เมื่อมีโอกาสจึงเข้าเป็นนักพากษ์หนัง ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการเข้าสู่วงการ ใน พ.ศ.2520 เป็นกำกับภาพยนตร์ บริษัท ดวงกมล มหรสพ พ.ศ. 2525 เป็นผู้กำกับบริษัท สหมงคลฟิล์ม พ.ศ. 2529 เป็นผู้กำกับภาพยนตร์ บริษัท สีบุญเรืองฟิล์ม พ.ศ. 2537 เป็นผู้อำนวยการ บริษัท ลาว เอนเตอร์เทนเมนท์สร้างสรรค์ผลงานด้านภาพยนตร์ในตำแหน่งต่างๆแทบทุกตำแหน่ง
ผลงานสำคัญด้านภาพยนตร์ ประกอบด้วยเรื่อง “ครูบ้านนอก” (พ.ศ.2521) “หนองหมาว( พ.ศ. 2522)“ลุกแม่มูล” (พ.ศ.2523) “ครูวิบาก” (พ.ศ.2525) “สรรค์บ้านนอก”“ผู้แทนนอกสภา” (พ.ศ.2526) “ครูชายแดน” (พ.ศ.2527) “ หมอบ้านนอก”(พ.ศ.2528) “ราชินีดอกหญ้า” (พ.ศ.2559) ด้านภาพยนตร์สารคดีประกอบด้วย“จากที่ราบสูง”(พ.ศ.2534)ที่ระลึกสะพานมุก-สะหวัน(พ.ศ.2549) กำกับภาพยนตร์โฆษณา “ขอแขนให้แม้ข่า” (พ.ศ.2531) สร้างงาน VCD ภาพยนตร์ก้อม 1,2 “บั้งไฟพระยานาค” นักแสดงสมทบ “15 ค่ำ เดือน 11” นักแสดงสมทบ ภาพยนตร์ “สะใภ้บรื๋อ” ประพันธ์เพลงอำนวยการผลิต/ร่วมร้องอัลบั้ม “อมตะเพลงลาว”
เกียรติประวัติ ได้รับรางวัลผู้กำกับยอดเยี่ยม และภาพยนตร์สร้างสรรค์ดีเด่น เรื่อง “ครูบ้านนอกในงานมหกรรมภาพยนตร์ที่นครทัชเคนท์ สหภาพโซเวียต รัชเชีย รางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ ภาพยนตร์สร้างสรรค์ดีเด่น และบทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม เรื่อง “ครูบ้านนอก” รางวัลตุ๊กตาทองผู้กับยอดเยี่ยม เรื่อง“ ผู้แทนนอกสภา” จากสมาคมผู่สื่อข่าวบันเทิงแห่งประเทศไทยภาพยนตร์ยอดเยี่ยม เพลง และดนตรี รางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ เรื่อง “ ราชินีดอกหญ้า” รางวัลแท็กอวอร์ด ภาพยนตร์โฆษณาสร้างสรรค์ดีเด่น“ ขอแขนให้แม่ข้า” รางวัลโทรทัศน์ทองคำ สารคดีโทรทัศน์ส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมดีเด่น “ จากที่ราบสูง”
นายสุรสีห์ ผาธรรม นับเป็นผู้เปี่ยมล้นด้วยอุดมการณ์และสำนึกทางสังคมที่มีต่อแผ่นดินถิ่นเกิดภาพยนตร์ของสรุสีห์ จึงสามารถสื่อสารอัตลักษณ์ท้องถิ่นอีสานในยุคเปลี่ยนผ่าน และการต่อสู้ของคนหนุ่มสาวในระบบการศึกษา การเมือง สังคม วัฒนธรรมเพื่อให้สังคมได้ตระหนัก และรับผิดชอบรวมกัน ถึงศักดิ์ศรีของคนอีสานบนพื้นที่ราบสูง
นายสุรสีห์ ผาธรรม จึงได้รับการเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินมรดกอีสาน สาขาศิลปะการแสดง ประเภทภาพยนตร์ (อีสาน) ประจำปีพุทธศักราช 2551 จาก มหาวิทยาลัยขอนแก่น