ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น
en th

สมบูรณ์ สมพันธ์ (ดอย อินทนนท์) (ประพันธ์เพลงลูกทุ่ง)

สมบูรณ์ สมพันธ์

นายสมบูรณ์ สมพันธ์ หรือ ดอย อินทนนท์ เกิดเมื่อวันที่ ๑ พฤษภาคมพุทธศักราช ๒๔๙๐ ปัจจุบันอายุ ๖๗ ที่บ้านโนนจาน ตำบลแคน อำเภอรัตนบุรี (ปัจจุบันเปลี่ยนเป็นอำเภอสนม) จังหวัดสุรินทร์ คุณพ่อชื่อลี แม่ชื่อ เสาร์ สมพันธ์

เนื่องจากเป็นคนชอบการแต่งกลอนมาตั้งแต่สมัยเรียนอยู่ชั้นมัธยม ก็เริ่มฝึกแต่งเพลงมาตั้งแต่ช่วงเวลานั้น ขณะที่ยังบวชเป็นพระภิกษุอยู่ ได้ส่งบทเพลงที่ประพันธ์ไปให้ ครูพยงค์ มุกดา พิจารณาบันทึกเสียงให้กับนักร้องทำให้ผลงานได้รับการพิจารณา จนพุทธศักราช ๒๕๑๐ ได้ลาสิกขาบท เดินทางเข้ากรุงเทพฯ เข้าสู่วงการเพลง จากการชักนำและสนับสนุนโดย ครูพยงค์ มุกดา และมอบหน้าที่ให้เป็นนักแต่งเพลงประจำวงดนตรีของครู การแต่งเพลงยุคแรก ๆ ใช้ชื่อว่า “สรบุศย์ สมพันธ์” ผลงานเพลงแรกที่ได้รับการพิจารณาบันทึกเสียงคือเพลง “พอทีนครสวรรค์” ให้ ชินกร ไกรลาศ ขับร้องเพลงที่ ๒ “หนุ่มอีสาน” ชินกร ไกรลาศ ขับร้องเช่นเดียวกัน ส่วนเพลงที่ ๓ “สาวอีสาน” เป็นเพลงแก้ ให้ ศรีสอางค์ ตรีเนตร ขับร้อง นอกจากนั้น ครูพยงค์ ได้นำเพลงที่แต่งในนาม สรบุศย์ สมพันธ์ ไปให้ ธานินทร์ อินทรเทพ, ทูล ทองใจ, อรรณพ อนุสรณ์ ร้อง ครูพยงค์ เปลี่ยนชื่อให้ใหม่อีกชื่อหนึ่งว่า “บูรณพันธ์” มีเพลงดังที่คุ้นหูกันดีคือ “อภันตรีที่รัก” ร้องโดย อรรณพ อนุสรณ์ “คุณช่างสวย” ร้องโดย ธานินทร์ อินทรเทพ และเริ่มเป็นที่รู้จักในนาม “สมบูรณ์ สมพันธ์” ตั้งแต่วันนั้นเป็นต้นมา

ต่อมาก็แต่งเพลงให้กับนักร้องประจำวงดนตรี พยงค์ มุกดา ร้องอีกหลายคน เช่น แต่ง “กระท่อมสาวเมิน” ให้ ชินกร ไกรลาศ ร้อง แต่ง“สาวพระประแดง” ให้ ชัยณรงค์ บุญนะโชติ ร้อง มีโอกาสแต่งให้นักร้องต่างวงร้องหลายคนเหมือนกัน เช่น แต่ง “ขอเป็นหมอนข้าง” ให้ โรม ธรรมราช บันทึกเสียงเป็นเพลงแรกของเขา ในสมัยอยู่กับวงดนตรี “ศรีนวลสมบัติเจริญ” แต่ง “รักทหารดีกว่า” ให้ รังสรรค์ จีระสุข ร้อง และแต่งให้นักร้องในวง “จิระบุตร” ร้องอีกหลายคนอยู่กับวงครูพยงค์ มุกดา ได้ ๔ ปี ก็ลาออก หลังจากนั้นก็ไปตระเวนอย่างทางภาคเหนือ ๓ – ๔ ปี เกิดความประทับใจกับยอดดอยอินทนนท์ กลับมากรุงเทพฯ จึงเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น “ดอย อินทนนท์” และได้รับการชักชวนจาก ครูฉลอง ให้มาช่วยแต่งเพลงให้ ศรชัย เมฆวิเชียร จนศรชัยมีชื่อเสียงโด่งดังและผลงานได้รับความนิยมกลายเป็นเพลงดังอมตะมาจนถึงปัจจุบัน เช่นเพลง “จันทร์อ้อน” ที่ร้องโดย ผ่องศรี วรนุช ซึ่งเป็นเพลงร้องแก้เพลง “อ้อนจันทร์” ของ ศรชัย เมฆวิเชียร ที่เป็นเพลงร่วมกันแต่งกับ ครูฉลองภู่สว่าง และหลังจากนั้น ศรชัย เมฆวิเชียร ก็มีเพลงดังจากการประพันธ์ของดอย อินทนนท์ ร้องอีกไม่ต่ำกว่า ๓๐ เพลง เช่น เสียงซอสั่งสาว, บัวหลวงบึงพลาญ, สะพานรักสะพานเศร้า, ซึ้งสาวปากเซ, สาวประเทืองเมืองปทุม, แต่งให้ สายัณห์ สัญญา ร้องก็ดัง เช่น “รักติ๋มคนเดียว, แม่ดอกสะเลเต, เสียงพิณสะกิดสาว เป็นต้น

ครูดอย อินทนนท์ เป็นคนแรกที่บุกเบิกงานเกี่ยวกับ “ลำแพน” ให้นักร้องลูกทุ่งหมอลำที่มีชื่อเสียงในยุคนั้น เช่น บานเย็น รากแก่น แต่งชุด “แม่ไม้หมอลำ” ให้ร้องทั้งชุด “งิ้วต่องต้อนอ้อนผู้บ่าว” “ฝากรักจากแดนไกล” (ได้รับรางวัลพระพิฆเนศทองพระราชทาน) ป. ฉลาดน้อย ส่งเสริม, หงษ์ทอง ดาวอุดร ในชุด “หงษ์ทองคะนองลำ” กลอนดังทุกกลอนของ ทองมัย มาลี และ ขวัญตา ฟ้าสว่าง, เฉลิมพล มาลาคำ, นกน้อย อุไรพร, ลูกแพร ไหมไทย, น้องผึ้ง บึงสามพัน, อังคนางค์ คุณไชย โดยเฉพาะศิริพร อำไพพงษ์ ดอย อินทนนท์ เป็นผู้ตั้งชื่อให้ นอกจากนั้น เพลงเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ ในวง “เสียงอีสาน” ล้วนเป็นผลงานการประพันธ์ของครูดอย อินทนนท์

สำหรับนักร้องลูกทุ่งอื่น ๆ ดอย อินทนนท์ ได้ประพันธ์ให้ร้องเช่นกัน เพชราจ๋า ร้องโดย รุ่งเพชร แหลมสิงห์, วอนพระพรหม ร้องโดยยอดรัก สลักใจ, ฝนมาน้ำตาซึม, บาดทะยักใจ ร้องโดย สุนารี ราชสีมา, เจ็บแล้วต้องจำ , พุ่มพวงลำเพลิน ร้องโดย พุ่มพวง ดวงจันทร์, บ่เที่ยวตี๋อ้ายร้องโดย ไวพจน์ เพชรสุพรรณ, รักพี่ไข่นุ้ย, ตบตาหลุด , ติดฝนทั้งปี , เขาชื่นเราช้ำ ร้องโดย อัมพร แหวนเพชร รวมผลงานการประพันธ์ทั้งลูกทุ่ง, ลูกกรุง และหมอลำ รวมกว่า ๓,๐๐๐ เพลง

จากเกียรติคุณและความสามารถที่หลากหลายในการสร้างสรรค์ประพันธ์บทเพลง ทั้งไทยลูกทุ่ง ลูกกรุง กลอนลำ นับเป็นบุคลากรที่ทรงคุณค่ายิ่งสำหรับวงการเพลงเมืองไทย นายสมบูรณ์ สมพันธ์ หรือ ดอย อินทนนท์ จึงสมควรได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินมรดกอีสาน สาขาศิลปะการแสดง (ประพันธ์เพลงลูกทุ่ง) ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๕๗ จากมหาวิทยาลัยขอนแก่นเพื่อเป็นเกียรติประวัติ สืบไป