สงเคราะห์ สมัตถภาพงศ์ (ประพันธ์เพลงลูกทุ่ง)

นายสงเคราะห์ สมัตถภาพงศ์ ภูมิลำเนาเดิมอยู่ที่ บ้านลาดใหญ่ ตำบลลาดใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิเกิดเมื่อวันที่ ๒๔ กันยายน พุทธศักราช ๒๔๘๗ ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ ๕ กันยายน พุทธศักราช ๒๕๕๒ รวมอายุ ๖๕ ปี

นายสงเคราะห์ สมัตถภาพงศ์ รับราชการประจำที่กรมที่ดิน ตำแหน่งพนักงานที่ดินอำเภอ สาขาคอนสวรรค์จังหวัดชัยภูมิ จนเกษียณอายุราชการ เมื่อเกษียณอายุราชการแล้ว ก็ยังได้ประพันธ์เพลงให้บริษัทค่ายเพลงอยู่ตลอดไม่ได้ขาด

เริ่มเข้าสู่วงการนักประพันธ์เพลงลูกทุ่ง โดยไม่มีใครชักชวนหรือแนะนำ แต่เข้ามาด้วยตนเอง และด้วยความสามารถโดยความชอบ ความสนใจ แสวงหา สังเกตจากการประพันธ์เพลงของนักประพันธ์คนอื่นที่ได้รับความนิยมเรียกว่า “ครูพักลักจำเอาเอง” ศึกษาเรียนรู้ด้วยตนเอง มีความประทับใจในผลงานของครูไพบูลย์ บุตรขัน คีตกวีเพลงลูกทุ่งไทย ซึ่งเป็นครูเพลงที่สงเคราะห์ให้ความเคารพนับถือเป็นแบบอย่าง

นายสงเคราะห์ สมัตถภาพงศ์ ประพันธ์ผลงานเพลงดังไว้มากมาย เริ่มแต่งเพลงขณะที่กำลังเรียนคณะวิศวกรรมช่างสำรวจ ชั้นปีที่ ๒ วิทยาลัยก่อสร้างบางพลัด ธนบุรี ก่อนหน้านี้ในช่วงเรียนระดับมัธยมก็เริ่มศึกษาการแต่งกลอนต่าง ๆ ครูสอนภาษาไทยก็ได้ชื่นชมอยู่เสมอ มีความซาบซึ้งในวรรณคดีไทย ชื่นชอบกวีสุนทรภู่ และศรีปราชญ์ เพลงแรกที่แต่งในชีวิต คือเพลง “สวยจริงสาว” ขับร้องโดย เพลิน พรหมแดน ศิลปินลูกทุ่งชื่อดังในยุคนั้น

นายสงเคราะห์ สมัตถภาพงศ์ เป็นนักประพันธ์เพลงลูกทุ่งไทยที่มีผลงานเป็นที่ยอมรับของสังคม สร้างนักร้องลูกทุ่งประดับวงการไว้มากมาย มีผลงานเพลงอมตะเป็นที่รู้จักทั้งแนวเพลงไพเราะหวานซึ้ง สะท้อนวิถีชีวิต สังคมวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม เช่น เพลงแล้วแต่วาสนา ขับร้องโดย รุ่งเพชร แหลมสิงห์ จนได้รับความนิยมทั่วประเทศ และมีโอกาสแต่งเพลงให้กับนักร้องดังอีกหลายคน เช่น ไวพจน์ เพชรสุพรรณ ในเพลงเป็นตาหน่าย เพลิน พรหมแดน ในเพลงแอบหนี กลางดึก เตือนใจ บุญพระรักษา ในเพลงอ่อนนอกแข็งใน ศรคีรี ศรีประจวบ ในเพลงคนมีเวร หรือเพลงพี่ไม่ยอม เป็นต้น

ในปี พ.ศ.๒๕๑๕ ได้ประพันธ์บทเพลงพูดให้แก่ขุนแผนลูกทุ่ง หรือ เพลิน พรหมแดน ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทยลูกทุ่ง) และปี พ.ศ.๒๕๓๕ ขับร้องเพลงจนได้รับสมญานาม “ราชาเพลงพูด” ซึ่งได้รับความนิยมโด่งดังไปทั่วประเทศ กลายเป็นเอกลักษณ์ประจำตัว เช่น ผลงานเพลง “ข่าวสด ๆ” “คึกลิดคิดลึก” “กำนันผันเงิน” “ผู้แทนมาแล้ว” “ฟุตบอลดารา” “ฟุตบอลมาราธอน” “ตาแป๊ะฝัน” “สมัครด่วน” ฯลฯ ผลงานเพลงบางส่วนที่ได้รับการบันทึกเสียงและเผยแพร่เป็นที่รู้จักและได้รับการยอมรับ ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๑๐ – ๒๕๓๔ ผลงานทั้งหมดของ นายสงเคราะห์ สมัตถภาพงษ์ แสดงให้เห็นถึงความเพียรพยายามสร้างสรรค์สาระบันเทิงแสดงผ่านบทเพลงลูกทุ่งที่สะท้อนวิถีชีวิตสังคมและวัฒนธรรมในแต่ละยุคสมัยได้อย่างเข้าใจและเข้าถึง มีประโยชน์อย่างแท้จริงเพลงพูด “ต้นฉบับเพลงพูด” ซึ่งคนส่วนใหญ่จะจำชื่อเพลงได้ ไม่ว่าจะเป็นเพลง “คึกลิดคิดลึก” “ผู้แทนมาแล้ว” และ “สมัครด่วน” แต่น้อยคนนักรู้จัก นายสงเคราะห์ สมัตถภาพงษ์ ข้าราชการกรมที่ดินชาวชัยภูมิ ผู้ประพันธ์เพลง ที่กล่าวมาข้างต้น และเป็นผู้ที่อยู่เบื้องหลังความสำเร็จ “เพลิน พรหมแดน : ราชาเพลงพูด” และนักร้องลูกทุ่งไทยหลายท่าน

ช่วงท่านยังมีชีวิตอยู่ นายสงเคราะห์ ยินดีแนะนำและให้คำปรึกษาสำหรับผู้ที่สนใจในการประพันธ์เพลงหรือต้องการเป็นนักร้อง ท่านก็มีเมตตาให้คำแนะนำเสมอไม่เคยปฏิเสธจนวาระสุดท้ายของชีวิต แม้ว่าผู้อยู่เบื้องหลังเฉกเช่นนายสงเคราะห์ สมัตถภาพงษ์ จะต้องต่อสู้กับโรคร้ายและลาจากโลกนี้ไปอย่างสงบ ทิ้งไว้แต่เพียงมรดกเพลงดังให้คนรุ่นหลังได้คิดถึงและเรียนรู้ศึกษา

จากเกียรติคุณในการสร้างสรรค์บทประพันธ์เพลงที่ผ่านมาจนเป็นที่ยอมรับและถือเป็นแบบอย่างที่ดีแก่สังคมและประเทศชาติ นายสงเคราะห์ สมัตถภาพงศ์ หรือ ครูสงเคราะห์ สมัตถภาพงศ์แห่งวงการลูกทุ่งไทย แม้ท่านจะจากไปแล้วแต่สมควรที่จะได้รับการเชิดชูเกียรติ รางวัลศิลปินผู้สร้างสรรค์ “อมรศิลปินมรดกอีสาน” สาขาประพันธ์เพลงลูกทุ่งประจำปีพุทธศักราช ๒๕๕๙ จากมหาวิทยาลัยขอนแก่นเพื่อเป็นเกียรติประวัติ สืบไป