ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น
en th

วัดพระธาตุศรีสองรัก

วัดพระธาตุศรีสองรัก

ประวัติความเป็นมา

พระธาตุศรีสองรัก  ได้สร้างขึ้นในแผ่นดินของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ์ผู้ครอบครองกรุงศรีอยุธยาแห่งอาณาจักรสยามสมัยนั้น  และพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชผู้ครองกรุงศรีสัตนาคนหุต (เวียงจันทร์แห่งอาราจักรล้านช้างสมัยนั้น  เพื่อเป็นสักขีพยานในการทำสัญญาทางพระราชไมตรี  และเป็นด่านกั้นเขตแดนของสองพระนครใสสมัยโน้น  ทั้งนี้เนื่องจากในระหว่างที่กษัตริย์ทั้งสองพระองค์ครองราชสมบัติ  ตรงกับสมัยที่พม่าเรืองอำนาจ  เพราะพม่ามีกษัตริย์ที่เข้มแข็งในการสงครามปกครองคือ  พระเจ้าตะเบ็งชเวตี้  และพระบุเรงนองได้ยกทัพมารุกรานกรุงศรีอยุธยาและกรุงศรีสัตนาคนหุตหลายคราว  สมเด็จพระมหาจักรพรรดิกับพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช จึงทำไมตรีกัน  เพื่อร่วมกันต่อสู้กับพม่าและเพื่อเป็นที่ระลึกในการทำไมตรีกันครั้งนี้  ได้ทรงร่วมกันสร้างพระเจดีย์ขึ้นเป็นสักขีพยานจึงได้ขึ้นชื่อว่า “ พระธาตุศรีสองรัก ” ตามตำนานกล่าวไว้ว่าได้สร้างขึ้น  ณ ที่กึ่งกลางระหว่างแม่น้ำโขงกับแม่น้ำน่านบนโคกไม้ติดกัน  เริ่มสร้างแต่ พ.. ๒๑๐๓  และเสร็จเมื่อ พ.. ๒๑๐๖  และได้ทำพิธีฉลองสมโภชในวันพฤหัสบดี  ขึ้น  ๑๕ ค่ำ  เดือน  ๖ การสร้างพระธาตุศรีสองรัก นับเป็นสักขีพยานในความรักใคร่ของชนชาติเผ่าลาวในดินแดนล้านช้างสมัยนั้น  มาตั้งแต่โบราณการเป็นอย่างดี  และพระธาตุศรีสองรักนี้  ประชาชนในท้องที่จังหวัดเลยและจังหวัดใกล้เคียงให้ความเคารพนับถือ  เป็นปูชนียสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ในวันเพ็ญเดือน  ๖  จะการทำพิธีสมโภชและนมัสการพรเจดีย์ขึ้นทุกปีจนถือเป็นประเพณีตลอดมาจนทุกวันนี้   นอกจากเป็นปูชนียสถานสำคัญของอำเภอด่านซ้าย  ยังเป็นปูชนียสถานที่สำคัญที่สุดของจังหวัดเลย

ที่ตั้ง

วัดพระธาตุศรีสองรัก ตั้งอยู่เลขที่ ๘๖ บ้านหัวนายูง หมู่ที่ ๑๔ ตำบลด่านซ้าย อำเภอด่านซ่าย จังหวัดเลย สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ ๑๐๘ ไร่ ๓ งาน ๑๑ ตารางวา อาณาเขต ทิศเหนือประมาณ ๔๐๐  เมตร จดแม่น้ำอู้ ทิศใต้ประมาณ ๔๐๐  เมตร จดถนนหลวงสายด่านซ้าย-นครไทย ทิศตะวันออกประมาณ ๕๐๐  เมตร จดถนนสายด่านซ้าย-หล่มสักทิศตะวันตก ประมาณ ๕๐๐ เมตร จดทางสาธารณประโยชน์

อาคารเสนาสนะ

อาคารเสนาสนะประกอบด้วย อุโบสถ อาคารกว้าง ๘ เมตร ยาว ๑๐ เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๑๐๖ ศาลาการเปรียญ สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๐ นอกจากนี้มีหอระฆัง และศาลาราย ปูชนียวัตถุมีพระประธาน พระพุทธรูปนาคปรก ๗ เศียร และพพระธาตุศรีสองรักเป็นเจดีย์รูปสี่เหลี่ยมที่ชาวบ้านนับถือว่าศักดิ์สิทธิ์

รูปแบบสิม วัสดุและโครงสร้าง

เป็นสิมทึบสร้างด้วยอิฐถือปูน มีระเบียงสามด้านคือด้านหน้าและด้านข้างสองข้าง สิมในปัจจุบันไม่ได้ใช้ในการประกอบพิธีกรรมของสงฆ์ แต่เปิดให้บุคคลทั่วไปสักการะบูชา และยังคงห้ามสุภาพสตรีเข้าไปภายใน

รายละเอียดส่วนประดับมีดังนี้

สีหน้าเป็นปูนประดับลวดลายนูนต่ำ และโหง่

หางหงส์  ตรงส่วนกลางหลังคาไม่มีช่อฟ้า

ลักษณะของหัวเสารับคาน  เสมาที่อยูรอบสิม

ภายในประดิษฐานพระพุทธรูป

ทางขึ้นสู่พระธาตุและสิม

ทางขึ้นสู่พระธาตุและสิม