บุญมา เขาวง
นายบุญมา เขาวง เกิดเมื่อวันที่ ๑๕ พฤษภาคมพุทธศักราช ๒๔๙๒ ที่บ้านเลขที่ ๑๗ หมู่ที่ ๙ ตำบลหมูม่น อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์
นายบุญมา เขาวง เป็นศิลปินพื้นบ้านอีสาน ผู้พิการทางสายตา มีฝีมือในการบรรเลงพิณ (พิณสามสาย) อีกทั้งยังเป็นผู้ริเริ่มนำทำนองลายดนตรีพื้นบ้านอีสานต่าง ๆ มาประยุกต์ผสมผสานกลมกลืน กอปรกับสอดแทรกอัตราจังหวะและท่วงทำนองที่หลากหลาย กลายเป็นลายพิณที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของตน จนเป็นที่ประจักษ์แก่สายตาของเหล่าศิลปิน นักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไป ด้วยความสามารถดังกล่าว นายบุญมา เขาวง จึงได้รับเชิญให้ไปร่วมแสดงในงานประเพณีและเทศกาลต่าง ๆ อย่างสม่ำเสมอ
การดีดพิณของ นายบุญมา เขาวง ถือได้ว่าเป็นการบรรเลงลายพิณที่มีความไพเราะและพริ้วไหวในท่วงทำนองของลายพิณ โดยเฉพาะท่วงทำนองที่ปรากฏในลายพิณแต่ละทำนองมีความโดดเด่นยากจะหาศิลปินเทียบฝีมือได้ นายบุญมา ได้สร้างปรับ ประยุกต์ลายต่าง ๆ ขึ้นใหม่ เกิดเป็นทำนองที่บรรเลงได้อย่างประทับใจผู้ชม ลายพิณของ นายบุญมา เขาวง ที่ได้รับความนิยมและกล่าวขานในวงการมากที่สุด คือ ลายเดี่ยวสุดสะแนน และลายเดี่ยวลำเพลิน ทั้งสองลายนี้จึงกลายเป็นต้นแบบสำหรับศิลปินรุ่นหลังมาจนถึงปัจจุบัน
นายบุญมา เขาวง เป็นศิลปินที่มีความละเอียดอ่อน ใช้จิตวิญญาณของครูผู้ให้ สร้างสุนทรียะให้กับคนหมู่มาก โดยไม่คำนึงถึงอุปสรรคและปัญหาเรื่องความพิการที่มีมาแต่ครั้งเยาว์วัย ทุกท่วงทำนองและจังหวะล้วนเกิดจากความสามารถและการคิดค้นเพื่อสร้างสรรค์ให้ดนตรีพื้นบ้านอีสาน โดยเฉพาะพิณยังมีลมหายใจท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์ นอกจากนั้นนายบุญมา เขาวง ยังเป็นผู้เสียสละและอุทิศตนต่อสังคมตลอดจนถ่ายทอดวิชาความรู้เรื่องการดีดพิณให้กับลูกศิษย์ทุกชั้นชน จึงกล่าวได้ว่านายบุญมา เขาวง เป็น“บรมครู” ด้านดนตรีพื้นบ้าน (ลายพิณ) และได้รับสมญานามว่า “ครูพิณ ผู้ไร้สายตา แห่งเทือกเขาภูพาน”
นายบุญมา เขาวง จึงสมควรได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินมรดกอีสาน สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีพื้นบ้านอีสาน พิณ) ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๕๖ จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น เพื่อเป็นเกียรติประวัติสืบไป