ทองฮอด ฝ่ายเทศ (ดนตรีพื้นบ้าน ซอ)

นายทองฮวด ฝ่ายเทศ ปัจจุบันอายุ 68 ปี เกิดวันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2483 ปีมะโมง เกิดที่ บ้านนาสีนวล ตำบลนาสีนวล อำเภทพยัคฆภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม จบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เมื่ออายุได้ 14 ปี ฝากตัวเป็นศิษย์ อาจารย์สมพร นักสีซอ (หมอซอ) แห่งวงมโหรี อ. ปทุมรัตน์ จ.ร้อยเอ็ด จนสามารถตั้งวงของตนเองขึ้นมาได้

ด้วยทักษะฝีมือที่โดดเด่นจึงมีผู้ชักชวนให้เข้าวงการหมอลำ และลูกทุ่ง บันทึกเสียงครั้งแรรกให้กับเทพพร เพชรอุบล ในชุด “อิสานบ้านเฮา” และ “ขอหอมก่อนแต่ง” ในช่วงนั้นเพลงนี้ดังมาก หัวหน้าวงเพชรบูรพาจึงให้มาอัดเพลงให้กับ สุภาพ ดาวดวงเด่น ในเพลงคิดถึงเสียงซอ และลำเพลินสลับเต้ย ได้รับความนิยมมากจึงมีอัลบั้มชุดถัดมา คือ เดี่ยวซอเดี่ยวแคน นอกจากนั้นยังได้บรรเลงซอให้กับนักร้องดังอีกหมายท่าน ดังนี้ อรอุมา สิงห์ศิริในอัลบั้ม สาวอีสานรอรัก หงส์ทอง ดาวอุดร ในอัลบั้ม หงห์ทอง คะนองลำ อัดให้ ศรชัย เมฆวิเชียร ในอัลบั้ม เสียงซอสั่งสาว อัดใส่ให้ พุ่มพวง ดวงจันทร์ ในชุดแก้วรอพี่ รวมถึง บานเย็นรากแก่นปริศนา วงค์ศิริ ยุ้ย ญาติเยอะ จินตรา พูนลาก ยอกรัก สลักใจ พรศักดิ์ ส่องแสง ไวพจน์ เพชรสุพรรณ ล่าสุด คือ แดง จิตรกร

ต่อมา ผอ.ประดิษฐ์ ศิริ ได้มาติดต่อไปเป็นครูสอนดนตรีไทยพื้นบ้านให้กับนักเรียนโรงเรียน บ้านมะชม โนนสง่า อำเภอพยัคฆภูมิพิสัย จังหวัดมหาสารคาม มีลูกศิษย์ในโรงเรียนและนอกโรงเรียนอีกมากมายอาจารย์ทองฮวด เป็นผู้มีพรสวรรค์ และมีศิลปะในตนเอง สามารถประดิษฐ์ซอขึ้นใช่เอง และแจกจ่ายให้ลูกศิษย์ที่สนใจดนตรีพื้นบ้าน ในปัจจุบันยังเข้าสู่วงการลูกทุ่งหมอลำอยู่เป็นประจำ มีวงมโหรีเป็นของตัวเองและรับงานโชว์ตัวในที่ต่างๆ ผลงานที่ได้รับเป็นเกียรติสูงสุด คือได้ไปสีซอในงานรับเสด็จองค์พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามพระบรมราชกุมารี ในงานกึ่งศตวรรษที่กรุงเทพมหานคร ได้รับโล่รางวัลอีกมากมาย อาจารย์ทองฮวดมีความมีความตั้งใจจริงในการสืบทอดศิลปะดั้มเดิมของไทยให้ลูกหลานสืบไป

นายทองฮวด ฝ่ายเทศ จึงได้รับยกย่องเป็น ศิลปินมรดกอีสาน สาขาศิลปะการแสดง ประเภท ดนตรีพื้นบ้าน (ซอ) ประจำปีพุทธศักราช 2551 จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น