ประวัติ
หอศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น ก่อตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2539 เพื่อใช้เป็นศูนย์กลางในการจัดแสดงผลงานทางศิลปะ วัฒนธรรม กิจกรรม นิทรรศการต่าง ๆ และเพื่อเป็นหอศิลปวัมนธรรมประจำมหาวิทยาลัย ได้รับงบประมาณแผ่นดินในการก่อสร้างจากรัฐบาลในสมัยของอดีตนายกรัฐมนตรีชวน หลีกภัย ดำเนินการก่อสร้างเมื่อวันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2539 โดยบริษัท ศรีอุบล (2533) จำกัด มีรองศาสตราจารย์ ดร. วิโรฒ ศรีสุโร และรองศาสตราจารย์ธิติ เฮงรัศมี เป็นสถาปนิกในการออกแบบอาคารหอศิลปวัฒนธรรมและเวทีแสดงกลางแจ้ง
การก่อสร้างแล้วเสร็จในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2541 และได้มีพิธีเปิดอาคารอย่างเป็นทางการ พร้อมทั้งจัดตั้งหอศิลปวัฒนธรรมขึ้นเป็นหน่วยงานภายในกำกับของสำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น (ปัจจุบัน คือ ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น) ในปีเดียวกันรัฐบาลได้อนุมัติงบประมาณแผ่นดินมาดำเนินการจัดทำพิพิธภัณฑ์เพื่อการศึกษาห้อง “อีสานนิทัศน์” ขึ้นเป็นอีกส่วนหนึ่งของหอศิลป์
หอศิลปวัฒนธรรม มข. ได้ดำเนินการปิดปรับปรุงใน พ.ศ. 2564 และได้กลับมาเปิดให้เข้าชมอีกครั้งเฉพาะในโซนจัดแสดงนิทรรศการหมุนเวียน ในงานนิทรรศการศิลปกรรมแห่งชาติ ครั้งที่ 66 ระหว่างวันที่ 9 มีนาคม–8 เมษายน พ.ศ. 2565
พื้นที่ใช้สอยและตัวอาคาร
หอศิลปวัฒนธรรมมหาวิทยาลัยขอนแก่น จัดตั้งขึ้นเพื่อเป็นหน่วยกลางในการประสานงานการจัดนิทรรศการ การเผยแพร่ และจัดแสดงด้านศิลปวัฒนธรรมของหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย ตัวอาคารผสมผสานสถาปัตยกรรมร่วมสมัยกับสถาปัตยกรรมอีสาน โดยได้รับแรงบันดาลใจจากทรงเล้าข้าวของชาวอีสาน[1]
ภายในตัวอาคารประกอบด้วยสองส่วนหลัก ๆ ได้แก่ พื้นที่จัดแสดงนิทรรศการศิลปะหมนุเวียน บริเวณชั้นที่หนึ่งและสาม และพื้นที่นิทรรศการถาวร “ห้องอีสานนิทัศน์” ในชั้นที่สอง จัดแสดงในรูปแบบพิพิธภัณฑ์เพื่อการเรียนรู้แบบมีปฏิสัมพันธ์ (Interactive Museum) แสดงเรื่องราวเกี่ยวกับภาคอีสาน ภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ประเพณี โดยใช้วิธีการนำเสนอด้วยนิทรรศการประกอบแสง เสียง ภาพนิ่ง ภาพจำลองสามมิติ ภาพเคลื่อนไหว และการสืบค้นข้อมูลด้วยคอมพิวเตอร์ระบบสัมผัส
ในบริเวณชั้นสามของหอศิลปวัฒนธรรมยังเป็นที่ตั้งของหอภาพยนตร์อีสาน เป็นหน่วยงานที่เผยแพร่องค์ความรู้ด้านภาพยนตร์ เป็นแหล่งรวบรวมสื่อต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับภาพยนตร์ เช่น ฟิล์ม เครื่องฉาย โปสเตอร์ โดยในอนาคตจะได้ดำเนินการจัดตั้งให้เป็นพิพิธภัณฑ์หอภาพยนตร์อีสานต่อไป
สำหรับพื้นที่ภายนอกโดยรอบตัวอาคาร เป็นลานจัดแสดงกลางแจ้ง จัดแสดงผลงานประติมากรรม รูปปั้น และงานแกะสลัก อีกทั้งยังมีเวทีกลางแจ้งและอัฒจันทร์เพื่อรองรับการจัดงานศิลปะการแสดง และกิจกรรมในรูปแบบต่าง ๆ
สถานที่ตั้ง
ตั้งอยู่ริมฝั่งทิศเหนือของบึงสีฐานฝั่งตะวันตก ติดกับถนนศรีฐาน ใกล้กับถนนมะลิวัลย์ประมาณ 300 เมตร ตรงข้ามกับศูนย์ประชุมอเนกประสงค์กาญจนาภิเษก และลานกิจกรรมริมบึงสีฐาน ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น ตำบลศิลา อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น เชื่อมต่อกับรถเมล์สาธารณะทั้งหมด 2 สาย ได้แก่ ขอนแก่นซิตี้บัส สายสีเขียว (สนามบิน–บขส. 3) ที่ป้ายมหาวิทยาลัยขอนแก่นและชัตเทิลบัสของมหาวิทยาลัย หรือ เคเอสที สายสีส้ม ที่ป้ายศูนย์ประชุมกาญจนาภิเษก
เวลาทำการ
หอศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น เปิดให้เข้าชมอาคารนิทรรศการหมุนเวียน ตั้งแต่เวลา 10.00–19.00 น. ทุกวัน ไม่เว้นวันหยุดราชการ ไม่เก็บค่าเข้าชม โดยจะมีการจัดแสดงนิทรรศการตลอดทั้งปี ประมาณปีละ 15 ครั้ง ในส่วนห้องอีสานนิทัศน์ เปิดให้เข้าชมเวลา 09.00–16.30 น. เฉพาะวันจันทร์ถึงศุกร์
